Başlama tarihi: Ekim 2016
Bitiş Tarihi: Ekim 2017
Müdahale Türü: Koruma çalışmaları
Toplam Proje Bedeli: Yaklaşık €600,000
KİLİSE HAKKINDA
Mesarya Ovasında, Lefkonoiko/Geçitkale’de bulunan Kilise kompleksinin tam yapım tarihi/tarihleri bilinmemektedir. Mevcut yapı, geçmişte yaygın olarak görüldüğü gibi, çeşitli dönemlerde inşa edilmiş, yıllar boyunca renovasyonlar geçmiştir. Orijinal duvarlar yıkılmış veya sıvanmış olduğundan günümüzde bu farklı aşamalar sadece kısmen anlaşılabilmektedir ve net olarak görünür değildir. Mevcut durumuyla, güneybatı köşesinde çıkıntılı bir oda ve güney tarafında kemerli bir geçit olan çift koridorlu bir kilisedir. İnşaat tarihine dair ön çalışma, kilisenin muhtemelen en eski kısmının bir orta çağ yapısı gibi görünen güneybatı köşesindeki oda olduğunu göstermektedir. İkinci katta güneybatı tarafında, kilisenin batı tarafının tam genişliği boyunca, yarı taş yarı ahşap bir merdivenle çıkılan kadınlara ait bir üst balkon bulunur – gynaikonitis (kadınlar bölümü). Kilise tamamen taşlarla inşa edilmiştir ve güney duvarının büyük kemeri bütünüyle fresklerle kaplıdır. Kilisenin atfedildiği Archangelos Michael’ın bir eseri ise yalancı kemer duvarının tamamını kaplamaktadır.
KORUMA PROJESİ
Yapısal ana müdahalelerin amacı kilisenin konsolidasyonu ve stabilizasyonunu sağlamak ve binayı maksimum düzeyde orijinal durumuna getirecek bütünlüklü koruma yapmaktı. Kilise duvarları, tonozlar, kemerler ve kubbenin gergi çubukları ve geniş kapsamlı derz dolgu enjeksyonu yapılarak büyük yapısal müdahalelerle güçlendirildi. Kubbe onarıldı, çatlaklar gergi çubuklarıyla kapatıldı ve derz dolguyla dolduruldu. Çan kulesi, yerinde tamir edilerek sağlamlaştırıldı. Kilisenin çatısı tamir edilerek ve izolasyon yapılarak eski varil şeklindeki haline getirildi. Güney verandanın çatısı yeniden inşa edildi. Orjinal kapı ve pencereler restore edildi ve orijinal haline yeniden getirildi.
Kilisenin atfedildiği Archangelos Michael’ın bir eseri ise yalancı kemer duvarının tamamını kaplamaktadır. Daha eski fresk güney duvar yalancı kemerinin iç yüzeyinde bulundu, tamir edilip sağlamlaştırıldı. Bu fresk ziyaretçilerin görmesi ve korunması için camekan ile kapatıldı. Kilise içinde bulunan diğer freskler tamir edilip korundu, sunak tamir edildi, ikonostazın ana ahşapları restore edildi. Kadınlar bölümünün işlemeli ahşapları tamir ve restore edildi. Zemin kaplaması korunarak eksik olan kısımlar benzer malzeme ile kaplandı. Zemin kaplaması korunarak eksik olan kısımlar benzer malzemeyle kaplandı.
Dış mekânda, çevre duvarları tamir edildi, eksik olan kısımlar yeniden inşa edildi; girişlere demir bahçe kapıları takıldı, kuzey kapısından engelli bireylerin girişine olanak sağlandı. Kilise avlusu temizlendi, düzeltildi ve seviyelendi. Eski okul binası tamir edilip yeni çatı inşa edildi.
Yüzlerce Kıbrıslı Rum, Kıbrıslı Türk ve diplomatik misyon temsilcileri 12 Ekim 2017’de gerçekleştirilen proje kapanış etkinliğine katıldı.